The Tony Cascarino Syndrome

Για κάθε επερχόμενο set θα φροντίσουμε να ενημερώνουμε μιας και γνωρίζουμε πόσο σπαστικό είναι να λείπει αυτοκόλλητο από άλμπουμ ;)

Συνέντευξη του Johnny Negri στο Περιοδικό

Ξεφυλλίζοντας fanzines. Μέρος 3ο: Johnny Negri

Γράφει: Γιάννης Κονταξής – Εικαστικά + Άλλα – 03/07/2014

—

Μουσικά, διηγηματικά, σχεδιαστικά, αθλητικά, πολιτικά, έγχρωμα, ασπρόμαυρα, καρτουνίστικα, με αντίτιμο ή χωρίς. Είναι τόσο πολλά που δεν τα χορταίνουμε.Το Περιοδικό ξεκινάει ένα αφιέρωμα στα Fanzines και αυτό είναι το πρώτο του μέρος.

Τα fanzines έχουν μια τρομερή δυναμική. Βγαίνουν σε ελάχιστα αντίτυπα, αλλά μπορούν να επηρεάσουν την σκέψη και την αισθητική πολλαπλάσιων αναγνωστών. Όπως συμβαίνει και με κάθε καλλιτεχνικό έργο. Σου προσφέρουν τη δυνατότητα να δεις αποτυπωμένες σε προσωπικό τόνο τις σκέψεις δημιουργών που εκφράζουν με τον πλησιέστερο και καλύτερο δυνατό τρόπο και τις δικές σου κοσμοαντιλήψεις. Αυτή η μυρωδιά του χαρτιού, όταν το ξεφυλλίζεις, δεν μπορεί να ξεπεραστεί ούτε από το αρτιότερο και αληθοφανέστερο ιντερνετικό σχέδιο.

Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά για τη χρυσή δεκαετία του ’80 που τα fanzines ήταν στο απόγειό τους ή για τις αρχές τις δεκαετίας του ’90 που τα queer fanzines σημάδευσαν την punk σκηνή με την «ξεδιάντροπη» ματιά τους. Θα μπορούσαμε επίσης να κάνουμε έναν μακρύ κατάλογο με τις πιο ενδιαφέρουσες ελληνικές εκδόσεις. Δεν χρειάζεται όμως. Όλα αυτά μπορείτε να τα βρείτε και στο διαδίκτυο. Τεράστιο το εύρος και πάλι καλά που υπάρχει και το fanzinesnet – το δίκτυο των ελληνικών ανεξάρτητων/ερασιτεχνικών/diy εκδόσεων για να ενημερωνόμαστε άμεσα για ό,τι κυκλοφορεί. Για αυτό θα επιλέξουμε να παρουσιάσουμε τρεις προσωπικές ματιές στην όλη κουλτούρα του fanzine.

«Ξεφυλλίζοντας fanzines», σε τρία μέρη, λοιπόν. Τρία μέρη από τα οποία θα περάσουν τρεις νέοι (όχι μόνο ηλικιακά) και φερέλπιδες καλλιτέχνες που θα μας αποκαλύψουν τη δουλειά τους και τη σκέψη τους. Άλλωστε, τα fanzines ποτέ δεν ήταν μόνο σχέδια, κοπτοραπτική, προσωπικές σκέψεις, δισκοκριτικές, ορθογραφικά λάθη, επιτηδευμένη ασυνταξία και πολιτικοκοινωνικές αναλύσεις. Ήταν όλα αυτά μαζί, αλλά με μία βαθιά αίσθηση αγάπης για το χαρτί, την χέρι-με-χέρι ανταλλαγή, την ουσιαστική επικοινωνία με τον αναγνώστη. Και αυτό ισχύει είτε μιλάμε για το fanzine μίας συλλογικότητας είτε για fanzine καθαρά προσωπικό.

Οι τρεις «φανζινάδες» που ακολουθούν δεν επιλέχθηκαν τυχαία ούτε αντικειμενικά. Άλλωστε, όταν μιλάμε για Τέχνη, η αντικειμενικότητα πάει περίπατο, συνήθως. Επιλέχθηκαν γιατί έχουν κάνει πρόσφατες δουλειές, γιατί έχουν ασχοληθεί από απλά σχέδια για την πάρτη τους μέχρι αφίσες συναυλιών, γιατί, στο κάτω κάτω, ιντρίγκαρουν και εντυπωσιάζουν τον εν λόγω αρθρογράφο. Και κυριώς γιατί βγάζουν μόνοι τους ένα fanzine. Τους απευθύναμε επτά κοινές ερωτήσεις και πήραμε επτά διαφορετικές απαντήσεις. Ό,τι καλύτερο δηλαδή.

—

Τελευταία φανζινάδικη δουλειά του Johnny Negri είναι το άλμπουμ «The Tony Cascarino Syndrome», όπου πρωταγωνιστούν φιγούρες βγαλμένες από τις πιο cult στιγμές της αθλητικής ζωής παγκοσμίως. Ο θρυλικός Καντονά, ο κλόουν Γκρόμπελαρ, ο αλήτης Βίνι Τζόουνς είναι κάποιοι από τους πρωταγωνιστές που μας σερβίρονται σε στυλ αυτοκολλήτων Panini! Καθότι φανατικός ποδοσφαιρόφιλος, και εν γένει φίλος του αθλητισμού και της κερκίδας, δεν θα μπορούσα να το παραλείψω τόσο εύκολα. Άλλωστε, πόσο συχνά πιάνεις στα χέρια σου τέτοιες δουλειές που βρωμάνε μπάλα, καλή αισθητική και παιδικά χρόνια; Βέβαια, η γνωριμία με το… χέρι του Johnny Negri έγινε κάπου το 2006 μέσα από το fanzine που εξέδιδε τότε υπό το όνομα «Negro». Ακολούθησαν και άλλες δουλειές που πάντα με έβρισκαν να τις θαυμάζω με το στόμα ανοιχτό για την έμπνευση που κουβαλούσαν. Μπορεί το «negri» να παραπέμπει στο ασπρόμαυρο, που άλλωστε κυριαρχεί στα σχέδια του, αλλά και οι έγχρωμες δουλειές δεν πάνε πίσω… Ενώ διαβάζετε, βάλτε παράλληλα να παίζει το «Underwater Cities» των i am no hero για να ταξιδέψετε λίγο μαζί με το πλοίο που κοσμεί το εξώφυλλο του δίσκου και σχεδιάστηκε από τον Johnny.

Το ξέρεις πολύ καλά. Η τεχνολογία δίνει πλέον τη δυνατότητα να ζωγραφίσεις τα πάντα στον υπολογιστή και να τα κάνεις να φαίνονται αληθινά. Ωστόσο, εσύ κυκλοφόρησες και σε ένα fanzine τη δουλειά σου. Μικρό μέγεθος, ασπρόμαυρα σχέδια, άρωμα αγάπης για το χαρτί γενικά. Για ποιο λόγο να το κάνεις αυτό;

Για μια επικρατούσα παρανόηση (αν και είμαι σίγουρος πως δεν διατυπώθηκε έτσι η ερώτηση): ακόμα και ο γραφίστας που δουλεύει με διάφορα εργαλεία στον υπολογιστή του, δεν βρήκε τη μαγική μηχανή που αντικαθιστά ή περιορίζει δραστικά τον κόπο, τον ιδρώτα και τα νεύρα του, ούτε του ετοιμάζει δουλειά όσο αυτός αιωρείται μεταξύ φοινικόδεντρων σε κάποια παραλία…

Όταν πήρα πρώτη φορά την απόφαση να εκδώσω κάτι μόνος μου, η μέχρι τότε εμπειρία δεν περιλάμβανε webzines ή αντίστοιχα διαδικτυακά μέσα. Η αφορμή για δημόσια έκθεση ήταν από τη μία ο επηρεασμός από προϋπάρχουσες δουλειές και underground διαμαντάκια που κυκλοφορούσαν εκεί έξω, δηλώνοντας παρουσία με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο. Από την άλλη, μια έντονη διάθεση για εξωτερίκευση δημιουργιών, σκέψεων και η ανάγκη επαφής με άλλο κόσμο που μπορεί να εξέπεμπε σε όμοιες συχνότητες, έδεσε με μια περίοδο έντονων αλλαγών στη ζωή μου. Ένα fanzine σε λίγα αντίτυπα έγινε γεγονός: μολύβια, μελάνια, σχέδια σε άσπρο-μαύρο, εκτύπωση σε φωτοτυπία, αυτοκόλλητα πιασμένα με συνδετήρα σε κάποια σελίδα, κ.α. ήταν μια ρομαντική και πριμιτίφ αρχή (στα όρια του cult). Το χαρτί σε αντίθεση με τον υπολογιστή, ενεργοποιεί περισσότερες αισθήσεις. Ανάλογα βέβαια και τα βιώματα του καθενός, ορίζεται και η ένταση της αγάπης προς αυτό.

Δώσε μας λίγες πληροφορίες για το fanzine σου.

Το Γενάρη του 2006 κυκλοφόρησε το “Negro”. Ως απόπειρα, γέννησε 4 τεύχη που βγήκαν σε άτακτα χρονικά διαστήματα μέχρι τον Ιούνιο του 2007. Comics και σχέδια σε πιο αναρχοπάνκ ύφος, καθαρά προσωπικές δουλειές τα πρώτα 2 ενώ τα επόμενα βρήκαν και συνοδοιπόρους μέσα από συνεργασίες με άλλα παιδιά.

Το Μάρτιο του 2010 και αφού ο κύκλος του “Negro” είχε κλείσει με βάση την ταυτότητα που είχε διαμορφώσει, κυκλοφόρησε το “Negligent Romantix”. Σαν σύνολο ιστοριών, comics και εικονογραφήσεων, είχε πιο σκοτεινό χαρακτήρα, πιο «ελεύθερη» γραμμή και αισθητική, λιγότερο επιθετικό ή καταγγελτικό. Μεταξύ των συμμετοχών του τεύχους, ξεχώριζαν οι παρουσίες του αγαπημένου σε πολλούς Κώστα Μανιατόπουλου (ο οποίος συμμετείχε και στο τελευταίο “Negro”) και του Γιώργου Τραγάκη.

Το φθινόπωρο του 2013, κυκλοφορήσαμε μαζί με τον καλό φίλο Liam O’ Neil μία αυτοέκδοση με τη μορφή sticker album, στα πλαίσια του Tony Cascarino Syndrome. Αφορά την συγκεκριμένη σειρά dj sets που πραγματοποιούμε τακτικά, όπου ο εικονογραφικός – οπτικός τομέας έχει ξεκάθαρες ποδοσφαιρικές αναφορές, για όσους μοιράζονται κοινή αγάπη με εμάς για μουσική, αλκοόλ, αυτοκόλλητα Panini και cult ποδοσφαιρικές περσόνες…

Συμμετοχές είχα επίσης σε διάφορα άλλα zines κατά καιρούς, όπως Humba!, Freequency, fART, Chimeres, Keep It Real, κ.α.

Γιατί fanzine με σχέδια και σκίτσα και (σχεδόν) χωρίς λέξεις; Τελικά, μιλά από μόνη της η εικόνα;

Ψιθυρίζει, μιλάει, φωνάζει, στα λέει ξεκάθαρα ή πιο περίεργα, σου δίνει περισσότερες από μία επιλογές για να την διαβάσεις. Εικόνα βουβή, με συνοδεία motto, μικρού ή μεγάλου κειμένου. Όλα μπορούν να συνδυάζονται εξίσου όμορφα. Ο καθένας με τα γούστα του και τις ιδιαιτερότητές του στη διαμόρφωση ή τη μετάφραση μιας εικόνας, καθώς εκείνη λειτουργεί και ως οργανισμός, μόνη της. Από τη στιγμή που ολοκληρωθεί και εκτεθεί κάπου – κάπως, μπορεί να δημιουργεί δική της ζωή, αυτονομείται, δεν είναι συνδεδεμένη απαραίτητα με τον δημιουργό.

Όποιος θέλει να βρει το fanzine σου θα πρέπει να το ψάξει σε ιστοσελίδες που αντιλαμβάνονται και προωθούν την τέχνη υπό τη σκέπη του DIY. Για ποιο λόγο να επιλέξεις να στηρίξεις τη σκηνή και όχι την τσέπη σου;

Νομίζω πως η αρχή είναι το ίδιο το πάθος για έκφραση, το μεράκι, η όρεξη για δημιουργία και ο διαμοιρασμός όλων αυτών μέσα από τις σελίδες ενός fanzine που δημιουργούν μια σκηνή και όχι μια εκ των προτέρων συνειδητοποίηση πως είσαι μέρος ενός φαντασιακού που οφείλεις να στηρίξεις. Τα άτομα ή οι ομάδες ατόμων μέσα από τα εγχειρήματά τους συμφωνούν ότι δεν γίνεται να κοστολογηθούν όλα τα παραπάνω, όταν αποφασίζεις να κινηθείς με τέτοια χαρακτηριστικά, εκτός ίσως από κάποια μίνιμουμ σε επίπεδο κάλυψης κόστους. Και η μεγαλύτερη επιβράβευση για έναν δημιουργό είναι η επικοινωνία που διαμορφώνει με έναν παραλήπτη, η αλληλεπίδραση, δυο καλές κουβέντες… Πέρα από κόσμο που αντιλαμβάνεται αυτή την όμορφη σχέση που διαμορφώνεται και στηρίζει ή στέκει αλληλέγγυος με διάφορους τρόπους σε όλο αυτό, επικρατούν ακόμα και κάποιες παρεξηγήσεις. Υπάρχουν κι αυτοί που δεν συνειδητοποιούν εύκολα τον κόπο και την διαδικασία για την έκδοση ενός zine ή έχουν μπασταρδέψει στο μυαλό τους έννοιες και όρους, αντιλαμβανόμενοι ως κάτι το ευτελές ένα χωρίς αντίτιμο ή σε χαμηλό κόστος underground έντυπο. Όπως είχε γράψει και ένας φίλος για διάφορα fanzines που επέλεγαν να διανέμονται χωρίς αντίτιμο (και όχι «τσάμπα») ή με αντίτιμο σε επίπεδο κόστους (περίπου έτσι τα είχε πει δλδ, ας με συγχωρέσει αν παραφράζω λίγο) «… δεν είναι τσάμπα, δεν σου χρωστάει αλλά του χρωστάς… είναι ένας ανοιχτός λογαριασμός που ακόμα δεν έχει πληρωθεί…». Ο κύκλος της ανθρώπινης ζωής έχει αποδείξει πως δεν θα έχουμε πρόσβαση στην τσέπη μας μετά από ένα σημείο (συγγνώμη για το μακάβριο), ας κάνουμε μέχρι τότε και πράγματα που γουστάρουμε πολύ έξω από κοστολόγια, έτσι για την κάβλα, και ότι γίνει…

Είναι και ένα στοίχημα για την σκηνή, να διαμορφώνονται πιο ουσιαστικές σχέσεις, συλλογικά εγχειρήματα και διάλογο μεταξύ των υποκειμένων, όχι απλά τυχαίες συναντήσεις σε φεστιβάλ και εκθέσεις (όπου πολλές φορές η επικοινωνία περιορίζεται μεταξύ γνωστών, φίλων και παρεών ή δημιουργοί στέκουν σαν αγάλματα, αναμένοντας απλά ένα φανταστικό κοινό να τιμήσει τα έργα τους).

Πρέπει να αναφέρουμε πάντως, πως μία από τις πιο αξιόλογες ιστοσελίδες, με μπόλικο υλικό και πληροφορίες αλλά και συχνά ενημερωμένες για όλα τα δρώμενα του «χώρου» είναι το fanzines.gr . Τα παιδιά που το τρέχουν κάνουν εξαιρετική δουλειά. Και επίσης, νομίζω ότι τον τελευταίο καιρό έχουν αρχίσει να αυξάνονται πάλι εκδηλώσεις, φεστιβάλ και εκθέσεις αφιερωμένες στα underground έντυπα, πράγμα τουλάχιστον ελπιδοφόρο και με τα δεδομένα των εποχών.

Αφίσες για συναυλίες, εξώφυλλα δίσκων, σχεδιασμός fanzines. Σε εμπνέουν τόσο πολύ οι DIY νότες ή απλά ταιριάζουν καλύτερα στο χέρι σου;

Η σχέση που διαμορφώνεται μεταξύ ακόρντων και εικόνων καθώς και η πορεία της έμπνευσης στο underground, νομίζω ότι κινούνται αμφίδρομα. Τα συγκροτήματα, αν δεν σχεδιάζουν τα εξώφυλλα και τις αφίσες μόνοι τους, θα συνεργαστούν με έναν δημιουργό που πλέει στις ίδιες θάλασσες, που μοιράζονται κοινή (υπο/αντι)κουλτούρα και προσέγγιση σε επίπεδο αισθητικής. Πολλοί εικονογράφοι, κομίστες, γραφίστες, φωτογράφοι, κλπ. έχουν συνήθως έτσι κι αλλιώς στα ακούσματά τους μπάντες με τις οποίες κάποια στιγμή συνεργάζονται για artwork. Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που ο δημιουργός κατουριέται από τη χαρά του όταν ένα συγκρότημα που εκτιμά χρόνια έρχεται και του ζητάει μια συνεργασία (true story)!

Η παραγωγή της ντόπιας diy/underground σκηνής έχει εκτοξευτεί. Συναυλίες, νέα συγκροτήματα, δίσκοι, fanzines και ένα κοινό που ακολουθεί πιστά. Τελικά, εν μέσω κρίσης το underground φαίνεται ότι φτιάχνει τη δική του πολιτισμική ατζέντα και επιτίθεται στις νόρμες. Πώς εξηγείται αυτή η έκρηξη;

Η γενικευμένη μιζέρια προκαλεί αντιδράσεις σε πολλά επίπεδα. Ένα από τα πρώτα είναι η έκφραση και η δημιουργικότητα του ατόμου. Μπορεί να ιδωθεί και ως έκρηξη αλλά και ως λύτρωση. Τα ιστορικά παραδείγματα πολλά και ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είναι η έκρηξη του Punk κινήματος στο βρετανικό νησί, εν μέσω σκληρών εποχών θατσερικής «κοινωνικής πολιτικής» αλλά και ενός καλλιτεχνικού κατεστημένου που είχε διαμορφώσει η mainstream ροκ σκηνή, με καλλιτέχνες που μιλούσαν για οτιδήποτε άλλο πέραν των καθημερινών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι νέοι, ιδιαίτερα αυτοί των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων.

Τώρα, με διαφορετική εντελώς διάχυση σε επίπεδο μέσων και δικτύωσης, τα συγκροτήματα, οι δημιουργοί, τα fanzines, κ.α. έχουν τουλάχιστον το πλεονέκτημα της εμπειρίας διαφόρων κινημάτων ενώ μπορούν πλέον οι ίδιοι να χειρίζονται καλύτερα και περισσότερα τεχνολογικά εργαλεία για τις ανάγκες των εγχειρημάτων τους.

Μιλώντας για DIY (χωρίς να θέλω να επαναφέρω ατέρμονες συζητήσεις και διαφωνίες για πιο σαφή ορισμό αυτού) πιστεύω πως ξέχωρα από την κρίση, μια από τις παρακαταθήκες του Δεκέμβρη του 2008 ήταν ο πολλαπλασιασμός αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων αλλά και του κόσμου που ήρθε σε επαφή με αυτά. Και δεν μιλάω μόνο για το αυστηρά κινηματικό αλλά και για την τριβή με συγκροτήματα, δημιουργούς, κλπ.. Αυτό δημιούργησε μια σχετική συνέχεια. Μιλώντας γενικότερα όμως για underground, θα πρέπει να παραδεχτούμε και εμείς που χρησιμοποιούμε τακτικά τον όρο αυτό, πως δεν έχει τελικά τόσο σαφή όρια στην πραγματικότητά μας, ενίοτε. Πλέον, περισσότερα μαγαζιά, χώροι, έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα, κ.α. την ψάχνουν με νέα καλλιτεχνικά ρεύματα που διαμορφώνονται, κάποια ως ανακάτεμα παλαιότερων ή άλλα που έρχονται αυτούσια από το παρελθόν (πχ. η επαναφορά μουσικών των ‘80s, κλπ). Αυτό έχει αναμφισβήτητα πολλαπλασιάσει την προβολή αλλά και τις ευκαιρίες έκφρασης για συγκροτήματα και καλλιτέχνες, που άλλες δεκαετίες είχαν σαφώς πιο περιορισμένες επιλογές (αυτό ως απλή καταγραφή πραγματικότητας και χωρίς διάθεση για κριτική στην παρούσα φάση, του αν και κατά πόσο κάτι γίνεται hype ή πόσο αλλοτριώνεται με αυτό τον τρόπο)…

Να ζητήσουμε ένα αποκλειστικό σχέδιο στα γρήγορα ή σε πιάνουμε χωρίς έμπνευση;

Το ίδιο το αποκλειστικό σχέδιο νομίζω αποδεικνύει πως δεν είμαι σε φάση σπουδαίας έμπνευσης… Όπως και να ‘χει όμως, αφιερωμένο στο «Περιοδικό» για την όμορφη αυτή συνέντευξη και την ευκαιρία που μας έδωσε!