Ημερίδα για την μουσική υποκουλτούρα και τα φανζίν [25/2/2014@ΕΚΠΑ]

Με τη διοργάνωση της ημερίδας «Μουσικές Υποκουλτούρες και Κοινωνική Επικοινωνία», η ακαδημαϊκή κοινότητα επιχερεί να προσεγγίσει το φαινόμενο των φανζίν. Ο Γιάννης Κολοβός, εκδότης των Σκιών του Β23 και διδάκτορας του Παν. Θεσσαλίας, θα συμμετέχει με την ομιλία «Keeping the faith alive»: Το δίκτυο των φανζίν στις δεκαετίες του ’80 και ’90. Ένας ακόμη από τους ομιλητές με diy καταβολές είναι ο Νίκος, ο οποίος θα μιλήσει για την κοινωνική επικοινωνία των εγχώριων δικτύων αντικουλτούρας.

Παρακάτω ακολουθεί το δελτίο τύπου. Για περισσότερες λεπτομέρειες, εδώ.

Το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Εφηρμοσμένης Επικοινωνίας και το Τμήμα Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνουν για ένατη χρονιά τη σειρά διαλέξεων «Ζητήματα Επικοινωνίας».

Σας προσκαλούμε να παρευρεθείτε στην πρώτη εκδήλωσή μας, με θέμα:

«Μουσικές υποκουλτούρες και κοινωνική επικοινωνία»

Θα εξεταστούν τέσσερις βασικές πτυχές της ελληνικής «αντικουλτούρας» κατά την περίοδο της ύστερης Μεταπολίτευσης. Τα δίκτυα του «ανταγωνιστικού κινήματος» και οι «κινηματικές ταυτότητες» που συγκροτούν τα μέλη τους δημιούργησαν μια αφανή σφαίρα καθημερινού βίου που παρήγαγε πολιτικά και πολιτισμικά ιδιώματα και πρακτικές τα οποία, με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών πλέον, παίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στη νοηματοδοσία της πολιτικής. Τα φανζίν, τα ερασιτεχνικά μουσικά (και όχι μόνο) έντυπα της εικοσαετίας 1980-2000 άλλαξαν τα δεδομένα στον ειδικό νεανικό Τύπο αλλά και το τυπικό υποκείμενο του νεαρού/ης αναγνώστη/τριας, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην δόμηση νέων κοινοτήτων. Τα πάρτι ψυχεδελικού trance λειτουργούν ως τόπος όπου, σύμφωνα με τις αφηγήσεις των συμμετεχόντων σε αυτά, η δυνατότητα επικοινωνίας λαμβάνει ένα οιονεί «ιερό» περιεχόμενο. Τέλος, η ακροδεξιά «εθνικιστική oi» μουσική σκηνή γίνεται εκφραστής πατριαρχικών, εθνοσοβινιστικών και ρατσιστικών προτύπων ενώ ταυτόχρονα οι θιασώτες της θεωρούν ότι επιτελούν έναν αντι-κρατικό και αντιθεσμικό ρόλο και αγώνα.

Ομιλητές:
Χρυσή-Αικατερίνη Ευθυμιάδου
Φιλόλογος, εκπαιδεύτρια ενηλίκων

Γιάννης Ν. Κολοβός
Διδάκτορας στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Λέανδρος Κυριακόπουλος
Μετα-διδάκτορας ερευνητής στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας

Νίκος Σούζας
Υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ

Τη συζήτηση θα συντονίσουν οι: Νικόλας Χρηστάκης, Καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ και Γιάννης Κολοβός, διδάκτορας στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και
Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η εκδήλωση θα γίνει την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014, στο Κεντρικό Κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Πανεπιστημίου 30), στο αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης», ώρα 6:00 μ.μ.

H εκδήλωση είναι ανοιχτή για το κοινό. Θα δοθεί βεβαίωση παρακολούθησης.

Υπεύθυνη επικοινωνίας: Ρούλα Λάββα, τηλ: 210 3689413, [email protected]

Ομιλίες

Γιάννης Κολοβός
«Keeping the faith alive»: Το δίκτυο των φανζίν στις δεκαετίες του ’80 και ’90.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα φαινόμενα της δεκαετίας 1985-1995 είναι η εκδοτική έκρηξη των φανζίν (fanzines) στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας. Επρόκειτο για πολλές δεκάδες ερασιτεχνικά έντυπα περιορισμένης κυκλοφορίας, η θεματική των οποίων στρεφόταν κυρίως γύρω από τις νέες μουσικές τάσεις της εποχής. Γύρω από τους εφήβους ή μεταεφήβους εκδότες δημιουργήθηκε ένα εκτεταμένο ανεξάρτητο δίκτυο παραγωγής γνώσης, γνώμης, τεχνουργημάτων και επικοινωνίας (το οποίο επεκτεινόταν και εκτός εθνικών συνόρων) που συμπλήρωνε και στήριζε τα ευρύτερα δίκτυα της αντικουλτούρας και των μουσικών υποπολιτισμών. Μέσα σε αυτό τον χώρο, αρκετές χιλιάδες νέοι της εποχής διαμόρφωσαν, σε ένα μεγάλο βαθμό, το γούστο, την πολιτική τους ταυτότητα, ακόμα και την κοινωνική και επαγγελματική τους τροχιά. Ταυτόχρονα, η ιστορία των φανζίν κατέδειξε και τα όρια που μπορεί να έχει ένα τέτοιο στεγανό δίκτυο «μικροεπικοινωνίας» και οι υποδομές που δημιουργεί απέναντι στις ευρύτερες υποδομές και τους μηχανισμούς της πολιτιστικής βιομηχανίας και των ΜΜΕ.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα:
Ο Γιάννης Ν. Κολοβός σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Liverpool University και το University College Dublin. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ και πρόσφατα αναγορεύθηκε διδάκτορας στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

 

Νίκος Σούζας
Από την αφάνεια στην ορατότητα: Η κοινωνική επικοινωνία των δικτύων αντικουλτούρας στην Ελλάδα του 21ου αιώνα

Σύμφωνα με τον θεωρητικό των κοινωνικών κινημάτων Alberto Melucci, η ερμηνεία των κρίσιμων εξελίξεων που επιφέρουν οι κοινωνικές κινητοποιήσεις στη δημόσια σφαίρα, προϋποθέτει τη διερεύνηση των νέων συμβόλων, πεποιθήσεων, σχέσεων και αξιών που έχουν προηγουμένως παραχθεί στα πλαίσια του καθημερινού βίου των κινημάτων, όταν δηλαδή η δραστηριοποίησή τους παραμένει μάλλον αφανής στο ευρύ κοινό. Βάσει μιας τέτοιας προσέγγισης, η άνθιση των οριζόντιων μορφών συλλογικής δράσης που παρατηρείται στην Ελλάδα του 21ου αιώνα (π.χ. αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι έκφρασης και δημιουργίας, ανοιχτές συνελεύσεις, συνεργατικές κολεκτίβες), θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως προϊόν μιας μακροχρόνιας, ‘υπόγειας’ συλλογικής διαδικασίας παραγωγής και επεξεργασίας νέων πολιτικών και πολιτισμικών ιδιωμάτων και πρακτικών, με την ανεξάρτητη μουσική σκηνή -και δη την punk υποκουλτούρα- να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση τέτοιου είδους κινηματικών ταυτοτήτων. Παράλληλα, παράγοντες που λαμβάνουν χώρα στο μεταίχμιο της νέας χιλιετίας, όπως η ευρεία εξάπλωση της χρήσης διαφόρων νέων τεχνολογικών μέσων και η ανάδυση του λεγόμενου ‘κινήματος ενάντια στην παγκοσμιοποίηση’, φαίνεται πως συμβάλλουν εξίσου σημαντικά στη διεύρυνση της κοινωνικής απεύθυνσης των εγχώριων δικτύων αντικουλτούρας.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα:
Ο Νίκος Σούζας έχει σπουδάσει Νομικές και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Ο τίτλος της διατριβής του είναι «Πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις των κοινωνικών κινημάτων: Η περίπτωση του ανταγωνιστικού κινήματος στην Ελλάδα (1974-1998)» και επιβλέπων ο καθηγητής Χρήστος Λυριντζής.

 

Λέανδρος Κυριακόπουλος
«Να επικοινωνείς χωρίς να μιλάς»: Το psytrance πάρτι ως θέατρο για έναν αισθητικό (απο)συντονισμό.

Κατά τις θεωρητικές επεξεργασίες των πάρτι στην psytrance αλλά και στην ευρύτερη ηλεκτρονική χορευτική μουσική σκηνή, χρησιμοποιείται, συχνά, ένα εννοιολογικό σχήμα που αναδεικνύει έναν «μη-λεκτικό» τρόπο επικοινωνίας, έναν πρωτότυπο εφήμερο κοινοτισμό που συνέχει το πλήθος, στη βάση εντόπιων εννοιών όπως είναι τα vibe, groove και trance. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το υποκείμενο φαίνεται να βρίσκεται σε μια κατάσταση συντονισμού με τον περίγυρό του και να επιτυγχάνει μια αίσθηση εκπλήρωσης και απορρόφησης. Στην παρούσα εισήγηση, επιθυμώ να δείξω πως ο συντονισμός δεν αποτελεί μια σταθερή κατάσταση εναρμόνισης με το πλήθος αλλά, απεναντίας, πως αποτελεί ένα αισθητικό ζητούμενο, διαρκώς ευρισκόμενο σε διαδικασία επιτέλεσης, με κάθε δυνατή έκβαση να (απο)δοκιμάζει τις προϋποθέσεις και τους όρους με τους οποίους γίνεται εφικτό. Αυτό που θέλω να διαπραγματευτώ, έτσι, δεν είναι το αν υπάρχει μια πιο ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των μετεχόντων στα πάρτι έναντι των καθημερινών κοινωνικών πρακτικών, αλλά γιατί η αφήγηση της βιωματικής εμπειρίας του πάρτι συνδέεται με ρητορικά σχήματα που αποδίδουν ένα οιονεί «ιερό» περιεχόμενο στη δυνατότητα επικοινωνίας.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα:
Ο Λέανδρος Κυριακόπουλος είναι μετα-διδάκτορας ερευνητής στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας και έχει εκπονήσει την διδακτορική του θέση στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πάντειου Πανεπιστήμιου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών με επιβλέπουσα την καθηγήτρια Αθηνά Αθανασίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τα εξής: Νομαδισμός, νέες μορφές μετακινήσεων, κοσμοπολιτισμός, νέες τεχνολογίες, τεχνολογίες του σώματος, βιοπολιτική, υποκειμενικότητα, ταυτότητα.

 

Χρυσή-Αικατερίνη Ευθυμιάδου
Προάγοντας τα εθνικιστικά ιδεώδη: Το παράδειγμα της ακροδεξιάς μουσικής σκηνής

Η εθνικιστική ροκ κινείται στο περιθώριο της μουσικής βιομηχανίας. Όμως τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο της Χρυσής Αυγής και τη βοήθεια του διαδικτύου, σημειώθηκε μια αύξηση του ενδιαφέροντος για τη διάδοσή της, με τη δημιουργία καινούριων συγκροτημάτων, την κυκλοφορία δίσκων και τη διοργάνωση συναυλιών. Για τους ακροδεξιούς «σκίνχεντς» η εθνικιστική oi! σκηνή είναι μια πολιτισμική αξία και ένας τρόπος έκφρασης εναλλακτικής στάσης ζωής, πράγμα, βέβαια, που συμβαίνει και με άλλες μουσικές σκηνές, πολιτικοποιημένες ή μη. Όπως έδειξε συστηματική ανάλυση στίχων από εθνικιστικά oi! συγκροτήματα, οι ακροδεξιοί σκίνχεντς αυτοκαθορίζονται ως «καθαρόαιμοι Έλληνες», οι οποίοι «αφιερώνουν τη ζωή τους στην υπεράσπιση της πατρίδας και της φυλής», χωρίς βέβαια αυτό να συνεπάγεται και ότι σέβονται το κράτος και τους θεσμούς. Παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως «λευκούς επαναστάτες», οι οποίοι «θα σώσουν» τον τόπο τους από τα δεινά του και θα βάλουν την κοινωνία σε μια τάξη. Τους άλλους λαούς τους αντιμετωπίζουν με καχυποψία και τους θεωρούν ως ένα «εξωτερικό εχθρό» της πατρίδας τους – άλλωστε δε διστάζουν να δηλώσουν ότι είναι ρατσιστές. Τέλος, στους στίχους τους περιγράφουν τον «άντρα-πρότυπο», απαξιώνουν τις γυναίκες και περιφρονούν τους ομοφυλόφιλους.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα:
Η Χρυσή-Αικατερίνη Ευθυμιάδου έχει σπουδάσει στο τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι μεταπτυχιακές σπουδές της είχαν ως θέμα την πολυπολιτισμικότητα και έγιναν στο Διατμηματικό ΠΜΣ των τμημάτων Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ.