Η φετινή ανασκόπηση της φανζίν σκηνής γίνεται από κάποια απόσταση, μιας και προσωπικά απείχα σχεδόν από όλες τις εκδηλώσεις που αφορούσαν τα zines. Ελάχιστες οι εξαιρέσεις, με τη σημαντικότερη να ‘ναι προφανώς η εκδήλωση που διοργανώθηκε τέτοιες μέρες πάνω κάτω στο Αρχείο71 από το fanzines.gr και με τη συμμετοχή της Λυδίας του Maximum Rocknroll και των Μουντζαίων. Ας ξεκινήσω όμως από τη λίστα με τα ζινς που κυκλοφόρησαν μέσα στο ’15.
Κυκλοφορίες του 2015 (χρονολογικά, ανά μήνα)
Παρακάτω καταγράφονται όσες ανεξάρτητες εκδόσεις που είτε πέσανε στα χέρια μας, είτε κάπου διαβάσαμε γι’ αυτές. Οι ημερομηνίες πιθανόν να έχουν κάποια απόκλιση από την πραγματικότητα (±1 μήνας), ενώ σίγουρα υπάρχουν έντυπα που δεν έχουν καταγραφεί. Για το λόγο αυτό, πιθανόν θα υπάρξουν μελλοντικές προσθήκες. Μέσα στις αγκύλες αναγράφεται -ίσως ατυχώς μερικές φορές- το είδος του κάθε εντύπου, ο τόπος έκδοσης και τυχόν εκδήλωση σχετική με την κυκλοφορία του τεύχους.
Στη λίστα που ακολουθεί δεν περιλαμβάνονται ανεξάρτητες εκδόσεις που κυκλοφόρησαν εκτός του δικτύου διανομής φανζίν (βλ. κόμικ που εμφανίστηκαν μονάχα σε εκδηλώσεις τύπου comicdom), καθώς και έντυπα που φτιάχτηκαν σε zine workshops, με μόνη εξαίρεση αυτά της The Athens Zine Bibliotheque. Οι αυτοτελείς εκδόσεις έχουν σηματοδοτηθεί με *.
Ιανουάριος
- Πουλιά που δεν πετάνε [perzine, Αθήνα]
- Filament * [μουσική, Αθήνα – μουσικό φεστιβάλ με αφορμή την κυκλοφορία του εντύπου, 2 και 3/1 στο An Club]
- Winterview #2 [μουσική, Πάτρα]
- Tracing Sounds * [art-zine υπό την ΑΖΒ, Αθήνα]
- The Athens Zine Biblioteque ‘s Info Zine #2 [info mini-zine, Αθήνα]
Φεβρουάριος
- Freequency #13 [κοινωνικό, Αθήνα]
- Bebabebo #05 [art-zine, Αθήνα – πάρτυ κυκλοφορίας, 20/3 στο vm]
- DIALOGOS. #4 [art-zine, Αθήνα]
- Αγλαϊα #03 [φολκλόρ, Αθήνα]
- The Athens Zine Biblioteque ‘s Info Zine #3 [info mini-zine, Αθήνα]
Μάρτιος
- Dreg #1 [κόμικ, Αθήνα]
- Εμβοές – από την καινή στον ιάσονα και φτου απ την αρχή [μουσική, Αθήνα]
- Δεν * [κολάζ, Πάτρα]
- Τράκα #1 [κόμικς, Πάτρα]
- Play zine * [art-zine υπό την ΑΖΒ, Αθήνα – zine launch (sic), 7/3 στην AZB]
- Hate to Love you -Love to Hate you * [art-zine υπό την ΑΖΒ, Αθήνα – zine launch, 7/3 στην AZB]
- The Athens Zine Biblioteque ‘s Info Zine #4 [info mini-zine, Αθήνα]
Απρίλιος
- Amphetamine Blues #2 [glam rock, Αθήνα]
- At the End of the Street * [κόμικ, Αθήνα]
- Μαλάκα Λεσβίες #2 [queer comic, Αθήνα]
- Τι Πυροβολείς; Είμαι ήδη Νεκρός * [κόμικ, Αθήνα]
- h is for hopelessness / happiness / h is for house [perzine, Αθήνα]
- Μερικές ακόμη ιστορίες για πουλιά που δεν πετάνε [perzine, Αθήνα]
- Family Landscapes * [art-zine υπό την ΑΖΒ, Αθήνα – zine launch, 18/4 στην AZB]
- Slpats #4 [κόμικς, Πάτρα]
Μάιος 2015
- Φρίξος+Έλλη vol.2 [cut ‘n’ paste, Εδιμβούργο]
- Sukiko-Haa * [κόμικ, Αθήνα – έκθεση ζωγραφικής, 25/5 ως 6/6 στο Dudu Loft]
- INKU #1 [κόμικ, Αθήνα]
Ιούνιος
- Εμβοές, A Secret Place [μουσική, Αθήνα]
- Bacteria #2 [art-zine, Αθήνα]
- Dirty Linen * [art-zine υπό την ΑΖΒ, Αθήνα – έκθεση έργων, 11/6 ως 11/10 στο Μουσείο Μπενάκη]
- Tribute to Emotions: Joy / Sadness * [art-zine υπό την ΑΖΒ, Αθήνα – zine launch, 13/6 στην AZB]
- Νυχτερίδες και Κατσαρίδες #5 [death-rock, Αθήνα – πάρτυ κυκλοφορίας, 3/7 στη Λοκομοτίβα]
Ιούλιος
- Αγλαϊα, μονοσέλιδη έκδοση άνευ “#” [φολκλόρ, Αθήνα]
Σεπτέμβριος
- Chimeres #32 [λογοτεχνία, Αθήνα – πάρτυ κυκλοφορίας, 12/9 στο The Bar, Θήβα]
- Asthenia #1 [art-zine, Αθήνα – έκθεση έργων 22/9 στο Vessel]
- Bebabebo #6 [art-zine, Αθήνα – έκθεση έργων, 25/9 ως 9/10 στην Αιόλου 94]
Οκτώβριος
- Τη νύχτα που έπινα ουίσκι με τον Λαλιώτη * [λογοτεχνία, Αθήνα – πάρτυ κυκλοφορίας, 27/10 στο Kazu cafe-bar]
Νοέμβριος
- Mao Pao #1 [art-zine, Θεσσαλονίκη – παρουσίαση τεύχους, 26/11 στην έκθεση”Παράξενες Μέρες”]
- Εμβοές, μικρές ιστορίες μοτίβων πλεξίματος
- Κυτταρίτιδα [Αθήνα]
- Σωματογραφίες ή Σωματικές Χαρτογραφίες [Αθήνα]
Δεκέμβριος
- INKU #2 [κόμικ, Αθήνα – πάρτυ κυκλοφορίας, 5/12 στο Bραζιλιάνα cafe-bar]
- Αγλαΐα #5 [φολκλόρ, Αθήνα – πάρτυ κυκλοφορίας, 18/12 στο Ginger Ale]
- Asthenia #2 [art-zine, παρουσίαση, 29/12 στο Ρομάντσο]
Party people
Αν και η χρονιά ήταν μάλλον φτωχή σε έντυπα (που γουστάρουμε), τα πάρτυ παρουσίασης/zine launches/εκθέσεις γινόταν το ένα μετά το άλλο. Πέρα από αυτά που αναφέρονται παραπάνω, το Ταξίδι στο Χωροχρόνο διοργάνωσε κάποιες βραδιές ποίησης. Για να λέμε πάντως και του στραβού το δίκιο, δεν θα υπήρχαν τόσοι έξοδοι εάν δεν υπήρχαν τόσα πολλά art-zines.
Do it yourself ή do it together;
Το “συλλογικό” έντυπο είναι κάτι που παρατηρείται όλο και περισσότερο, ειδικά στα εκδοτικά εγχειρήματα με καλλιτεχνικό προσανατολισμό. Τα συγκεκριμένα έντυπα έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά, τα οποία μάλλον θα λειτουργήσουν ως αφορμή για να σταματήσουμε εν καιρώ ν’ ασχολούμαστε μαζί τους. Λ.χ. ο/η εκδότης τους (αυτο)αποκαλείται curator και όχι zinester, ενώ η προώθησή τους πραγματοποιείται από δελτία τύπου που αναδημοσιεύονται σε lifestyle έντυπα/σελίδες (βλ. Lifo). Κάποιες σκέψεις για το φαινόμενο μπορείτε να διαβάσετε και στην παρουσίαση που κάναμε για το πρώτο τεύχος του Asthenia.
The Athens Zine Bibliotheque
H λειτουργία της The Athens Zine Bibliotheque ήταν/είναι ίσως το πιο αξιοσημείωτο γεγονός φέτος στο χώρο των φανζίν. Η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης με ζινς είναι κάτι που έχει περάσει κι από δικό μου μυαλό και η λειτουργία της AZB μου κίνησε το ενδιαφέρον, αφ’ ενός για το αν τελικά ένα τέτοιο εγχείρημα έχει λόγο ύπαρξης και αφετέρου για τη βιωσιμότητα και τις προοπτικές του.
Η αλήθεια είναι πως εν τέλει το εγχείρημα μου φάνηκε αδιάφορο, για να μην πω εκνευριστικό. Tο πλαίσιο και ο τρόπος λειτουργίας της AZB θεωρώ πως ήταν ασύμβατος με την diy, αλλά και την αντιεμπορευματική λογική που χαρακτηρίζουν τα zines ως τρόπο έκφρασης. Και για να εξηγούμαι, ο γενικότερος στόχος του project Ίχνη Εμπορίου -βάσει και του οποίου αυτό χρηματοδοτήθηκε- ήταν «η ενίσχυση και ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος της Αθήνας μέσω της δημιουργίας υποβάθρων για ποικίλες και πρωτότυπες δράσεις πολιτισμού». Το όλο εγχείρημα δηλαδή ήταν μια τουριστική ατραξιόν. Η AZB από μέρους της προσέφερε μια διασκέδαση για όλες τις κοινωνικές τάξεις, ενώ φρόντισε να “εξευγενίσει” αυτό το είδος έντυπης έκφρασης διοργανώνοντας θεματικά εργαστήρια δημιουργίας zine αποκλειστικά με επαγγελματίες από τον χώρο του design and communication. Η AZB συνεχίζει τη λειτουργία και μετά το πέρας των Ιχνών Εμπορίου, περιοδεύοντας τα φανζίν της σε ιδρύματα τέχνης και πολιτισμού.
Workshops
Τα εργαστήρια κατασκευής φανζίν έδωσαν και πήραν (και) εφέτο. Και δε φτάνει που γίναν ένα σωρό, άφησαν πίσω τους και πειστήρια. Ζine workshops το trend του 2014, workshop zines αυτό του 2015. Το αστείο της υπόθεσης είναι το γεγονός ότι οι «εισηγητές» των περισσότερων εργαστηρίων ήταν εντελώς τουρίστες στο χώρο των φανζίν. Για την ιστορία,
- 5 πραγματοποίηθηκαν στην AZB,
- 2 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (το ένα επί πληρωμή με target group παιδιά δημοτικού και το άλλο από τους These Are A Few of Our Favourite Things της ΑΖΒ)
- ένα στην Πάτρα, στο φεστιβάλ της ομάδας κόμικς Σπλατς,
- ένα -χριστουγεννιάτικο- στο πολυεργαστήρι τέχνης Κολάζ,
- κι ένα στο Chimeres Festival. Το τελευταίο οδήγησε στην πραγματοποίηση της μοναδικής -ουσιαστικά- για το ’15 εκδήλωσης στο χώρο.
Έκθεση Φανζίν/DIY & ρέστα
Η διοργάνωση αυτή από την ομάδα Chimeres έφερνε περισσότερο σε ζινφεστ παρά σε έκθεση.
Εκδηλώσεις
Τέλος Απριλίου πραγματοποίηθηκε το Comicdom Con Athens 2015. Θα θυμόμαστε τη γκρίνια για το χαράτσι, αλλά κι ότι τελικά κανένας γκρινιάρης δεν έλειψε απ’ αυτό. Τον Ιούλιο έλαβε χώρα η “αθηναϊκή γιορτή κόμικς και φανζίν”, Με Πενάκι και Σκαπάνη.
Στη Θεσσαλονίκη, το Μάη έγινε συναυλία αλληλεγγύης στο Maximum Rocknroll, ενώ στο τέλους του έτους πραγματοποιήθηκε η 14 έκθεση κόμικς και επιτραπέζιων παιχνιδιών, με το κλασικό fanzines’ section. Από τις 8 μέχρι και τις 22/12 πραγματοποιήθηκε στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο έκθεση για τα κόμικς και τα fanzines στην Ελλάδα.
Τέλος, τις ίδιες μέρες με το CCA έγινε στην Πάτρα και το 2ο φεστιβάλ κόμικς, αφιερωμένο στα φανζίνς. Τον καφέ της παρηγοριάς προσέφεραν τα coffee island. Ζωή σε λόγου μας.
